ललितपुरमा बितेको एक वर्षको अवधिमा ९५५ जनामा क्षयरोग (टीबी) देखिएको छ भने १७ जनाले ज्यान गुमाएका छन्। जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय ललितपुरका अनुसार क्षयरोगको नियन्त्रणका लागि प्रयास भइरहे पनि यसको अवस्था अझै सन्तोषजनक छैन।
जनस्वास्थ्य कार्यालय ललितपुरका प्रमुख डा. भुवन पौडेलका अनुसार ललितपुरमा क्षयरोगको रोकथाम तथा उपचारमा अन्य जिल्लाको तुलनामा प्रभावकारी कार्य भए पनि संक्रमण दर उच्च छ। उनले भने, “नेपालमा क्षयरोग भयावह हुने खतरामा छ, त्यसैले यसबारेमा सबै तह र तप्काबाट सावधानी अपनाउनु अत्यावश्यक छ।”
संक्रमितको सम्पर्कमा आउन नसक्दा संक्रमण दर बढ्दो
डा. पौडेलका अनुसार क्षयरोग लागेको धेरै बिरामी स्वास्थ्य संस्थासँग सम्पर्कमा नआएकाले संक्रमण दर झन् बढ्ने खतरा रहेको छ। यसलाई रोक्न समुदायस्तरमै सचेतना कार्यक्रम सञ्चालन गर्नु आवश्यक रहेको उनले बताए।
ललितपुर जिल्लामा सबैभन्दा धेरै संक्रमित ललितपुर महानगरपालिकामा फेला परेका छन्। यहाँ जनसंख्या घनत्व बढी भएकाले संक्रमणको दर पनि उच्च रहेको जनस्वास्थ्य कार्यालयको रिपोर्टमा उल्लेख छ।
नियन्त्रण प्रयास चुनौतीपूर्ण
हाल ललितपुर जनस्वास्थ्य कार्यालयले प्रदेश र संघीय सरकारको नीतिअनुसार क्षयरोग नियन्त्रणका लागि विभिन्न कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको छ। तथापि, तीनै तहका सरकारको प्रयास अपेक्षाकृत प्रभावकारी नभएको भन्दै चिकित्सकहरू चिन्तित छन्।
नेपालमा हरेक वर्ष १६,००० मानिसले क्षयरोगका कारण ज्यान गुमाउने गरेका छन् भने वार्षिक ६८,५०० नयाँ बिरामी फेला पर्ने गरेको सरकारी तथ्यांकले देखाउँछ। पछिल्ला वर्षहरूमा संक्रमण दर बढ्दै गइरहे पनि बजेट र स्रोत–साधनको अभावले क्षयरोग नियन्त्रण चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको विज्ञहरूको भनाइ छ।
यसलाई प्रभावकारी रूपमा नियन्त्रण गर्न स्वास्थ्य नीति सशक्त बनाउँदै जनचेतना अभिवृद्धि गर्नु आवश्यक रहेको जनस्वास्थ्य विज्ञहरूले सुझाव दिएका छन्।
